||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ త్రింశస్సర్గః

విక్రాంతః హనుమాన్ తత్త్వతః రాక్షసీనాం సీతాయాః తర్జనమ్ త్రిజటాయాశ్చ్ అపి సర్వం శుశ్రావ|| తాం దేవీం నందనే దేవతాం ఇవ అవేక్షమాణా వానరః తతః బహువిధాం చింతయామాస||

కపీనాం సుబహూని సహస్రాణి అయుతాని చ సర్వాసు దిక్షు యాం మార్గంతే సా ఇయం మయా ఆసాదితా||సుయుక్తేన శత్రోః శక్తిం అవేక్షతా గూఢేన చరతా చారేణ మయా ఇదం అవేక్షితం తావత్ ||రాక్షసానాం విశేషః చ అయం పురీ చ అస్య రాక్షసాధిపతేః రావణస్య ప్రభావః చ అవేక్షితా|| సర్వసత్త్వ దయావతః అప్రమేయస్య తస్య పతిదర్శనకాంక్షిణీం భార్యాం సమశ్వాసయితుం యుక్తం||

ఏనాం పూర్ణచంద్రనిభాననాం అదృష్టదుఃఖాం దుఃఖార్తాం దుఃఖఃస్య అంతం అగచ్ఛతీం అహం అశ్వాసయామి ||యది శోకోపహతచేతసాం ఇమాం దేవీం అనాశ్వాస్య గమిష్యామి (తత్) దోషవత్ గమనం భవేత్|| మయి తత్ర గతే యశస్వినీ రాజపుత్రీ జానకీ పరిత్రాణమ్ అవిందంతీ జీవితం త్యజేత్|| పూర్ణచంద్రనిభాననః మహాబాహుః సీతాదర్శన లాలసః మయా సమశ్వాసయితుం న్యాయ్యః || నిశాచరీణాం ప్రత్యక్షం భాషణం చ అనర్హం అపి | కథం ను కర్తవ్యం ను | అహం కృఛ్ఛగతో హి || యది అనేన రాత్రిశేషేణ న ఆశ్వాస్యతే సా సర్వథా జీవితం పరితక్ష్యతి | సందేహః న అస్తి||

’యది రామః మాం పృచ్ఛే కిం మాం సీతా అబ్రవీత్ వచః తదా సుమధ్యమామ్ అసంభాష్య అహమ్ తం కిం ప్రతిబ్రూయామ్|| సీతా సందేశరహితం ఇతః త్వరయా గతం మాం కాకుత్‍స్థః క్రుద్ధః తీవ్రేణ చక్షుషా నిర్దహేత్ అపి|| రామకారణాత్ భర్తారం యది చ ఉద్యోజయిష్యామి ససైన్యస్య తస్య ఆగమనం వ్యర్థం భవిష్యతి ( యది సీతా జీవితం త్యజేత్)|| అహం ఇహ స్థితః రాక్షసీనామ్ అంతరం అసాద్య సంతాపబహుళాం ఇమాం శనైః ఆశ్వాసయిష్యామి || అహం తు అతితనుశ్చ | విశేషతః వానరః చ | ఇహ సంస్కృతాం మానుషీం వాచం చ ఉదాహిరిష్యామ” |

’యది ద్విజాతిః ఇవ సంస్కృతాం వాచం ప్రదాశ్యామి మాం రావణం మన్యమానా సీతా భీతా భవిష్యతి | విశేషేణ వానరస్య అభిభాషణం కథం ను || ఏవం అవశ్యమ్ అర్థవత్ మానుషం వాక్యం వక్తవ్యం|అన్యథా ఇయం అనిందితా సాంత్వయితుం మయా న శక్యా || పూర్వం రక్షోభిః త్రాసితా సా ఇయం జానకి మే రూపం ఆలోక్య భాషితమ్ తథా భూయః త్రాసం గమిష్యతి || తతః మనస్వినీ విశాలాక్షీ మాం కామరూపిణం రావణం జానమానా జాతపరిత్రాసా శబ్దం కుర్వన్ || సీతయాః కృతే శబ్దే రాక్షసీ గణాః నానాప్రహరణః ఘోరః అంతకోపమః సమేయాత్ || తతః వికృతాననః మాం సర్వతః సంపరిక్షిప్య వధే చ గ్రహణే చ యథాబలం యత్నం కుర్యుః|| ఉత్తమశాఖినాం శాఖాః ప్రశాఖస్య స్కంధశ్చ గృహ్య విపరిధావంతం దృష్ట్వా భయశంకితాః భవేయుః|| వికృతాననః రాక్షస్యః వనే విచరతః మాం మహత్ రూపం సంప్రేక్ష్య భయవిత్రస్తాః భవేత్ ||

తతః రాక్షస్యః రాక్షసేంద్రనివేశనే రాక్షసేంద్రనియుక్తానాం రాక్షసానాం అపి సమాహ్వానం కుర్యుః|| తే తస్మిన్ విమర్దే శూలశక్తి నిస్త్రింశవివిధాయుధపాణయః ఉద్వేగకారణాత్ వేగేన ఆపతేయుః|| తే పరితః సమృద్ధః రాక్షసానాం బలం విధమన్ మహోదధేః సంప్రాప్తుం న శక్నుయామ్||శ్శీఘ్రకారిణః బహవః ఆలుప్త్య మాం గృహ్ణీయుః వా | ఇయం చ అగృహీతార్థా స్యాత్ | మమ చ గ్రహణం భవేత్ || వా హింసాభిరుచయః ఇమాం జనకాత్మజాం హింస్త్యః | తతః రామసుగ్రీవయోః ఇదం కార్యం విపన్నం స్యాత్||

జానకీ నష్టమార్గే రాక్షసైః పరివారితే సాగరేణ పరిక్షిప్తే గుప్తే అస్మిన్ ఉద్దేశే వసతి|| మయి సంయుగే రక్షోభిః విశస్తే వా గృహీతే వా రామస్య కార్యసాధనే అన్యం సహాయం న పశ్యామి || మయి హతే యః వానరః శతయోజనవిస్తీర్ణం మహోదధిం లంఘయేత్ విమృశన్ చ న పశ్యామి || రాక్షసాం సహస్రాణి అపి హంతుం సమర్థః అస్మి | కామం తు మహోదధేః పరం పారం సంప్రాప్తుం న శక్ష్యామి ||యుద్ధాని అసత్యాని చ సంశయః మే న రోచతే| కః ప్రజ్ఞః నిఃసంశయం కార్యం ససంశయం కుర్యాత్ | అనభిభాషణే వైదేహ్యా ప్రాణత్యాగశ్చ భవేత్ | సీతా అభిభాషణే ఏష మహాన్ దోషః స్యాత్ |

విక్లబం దూతం అసాద్య భూతాః అర్థాః దేశకాలవిరోధితాః సూర్యోదయే తమసః యథా వినశ్యంతి||అర్థాన్ అనర్థాం అంతరే బుద్ధిః నిశ్చితాపి న శోభతే | పండితమానినః దూతాః కార్యాణి ఘాతయంతి హి||

కార్యం కథం న వినశ్యేత్ | వైక్లబ్యం న కథం భవేత్ | సముద్రస్య లంఘనం కథం ను వృథాభవేత్ || మే వాక్యం కథమ్ ను శృణుయాయాత్ న ఉద్విజేత్ వా ఇతి సంచిత్య మత్మాన్ హనుమాన్ మతిం చకార|| అక్లిష్టకర్మణాం సుబంధుం రామం అనుకీర్తయన్ తద్ బంధుగతమానసాం ఏనాం న ఉద్వేజయిష్యామి||ఇక్ష్వాకూణామ్ వరిష్ఠస్య విదితాత్మనః రామస్య శుభాని వచనాని సమర్పయన్ మధురాం గిరం ప్రబృవన్ సర్వాణి శ్రావైష్యామి | ఇయం యథా శ్రద్ధాస్యతి సర్వం సమాదదే||

మహానుభావః సః హనుమాన్ ద్రుమవిటపాంతరం ఆస్థితః జగతి పతేః ప్రమదాం అవేక్షమాణః బహువిధం అవితథం మథురం వాక్యం ఇతి జగాద||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే త్రింశస్సర్గః||
||ఒమ్ తత్ సత్||

 

 

 

 

 

|| om tat sat||